W dniach 31 lipca, 1-2 sierpnia oraz 8-9 sierpnia i 26-27 sierpnia odbyło się siedem warsztatów dla członków kół gospodyń wiejskich z pięciu województw. Podczas warsztatów uczestnicy poznali nie tylko praktyczne zagadnienia związane z bieżącą działalnością KGW, ale także mieli okazję poszerzyć swoją wiedzę z zakresu lokalnych, regionalnych i tradycyjnych produktów, krótkich łańcuchów dostaw czy zasad uczestniczenia w krajowych i międzynarodowych systemach jakości produktów regionalnych i tradycyjnych. Koła zostały również zapoznane z zasadami sprzedaży produktów własnych, możliwościami finansowania działalności organizacji pozarządowych czy sposobami promocji oraz rozwoju swojej działalności. Ramowy program szkoleń był taki sam na każdym szkoleniu.

W szkoleniu, które odbyło się 31 lipca w Opolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Łosiowie, udział wzięło 20 Kół Gospodyń Wiejskich z województwa opolskiego z miejscowości: Izbicko, Popielów, Lewin Brzeski, Olszanka, Korfantów, Pakosławice, Bierawa, Dąbrowa, Praszka, Olesno, Rudniki, Gorzów Śl., Komprachcice, Otmuchów, Dąbrowa, Ujazd oraz Kamiennik. Łącznie w szkoleniu wzięło udział 64 członków KGW, 2 przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego w Opolu, 3 pracowników ODR w Łosiowie i 2 osoby z powiatowych oddziałów ODR w Łosiowie.

Kolejne szkolenie, które odbyło się 1 sierpnia w Małopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, udział wzięło 17 Kół Gospodyń Wiejskich z woj. małopolskiego z miejscowości Bolesław, Maniowy, Ryczówek, Rodaki, Nowe Żukowice, Muchówka, Pałecznica, Suche, Proszowice, Paciechowice, Rzepiennik Strzyżewski, Uście Solne, Zawada, Radocza, Strzegowa, Podleśna Wola, Zederman. Łącznie w szkoleniu wzięło udział 60 uczestników.

W szkoleniu następnym, realizowanym 2 sierpnia w Świętokrzyskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, udział wzięło 16 Kół Gospodyń Wiejskich z woj. świętokrzyskiego z miejscowości: Obrazów, Sitkówka-Nowiny, Nowy Korczyn, Pińczów, Mniów, Bieliny, Stopnica, Wojciechowice, Nowa Słupia, Gowarczów, Sędziszów, Szydłów, Imielno, Skalbmierz oraz Małogoszcz. Łącznie w szkoleniu wzięło udział 56 uczestników.

Kolejne dwa szkolenia odbyły się w województwie lubuskim i wielkopolskim. 8 sierpnia szkolenie obyło się w Lubuskim Centrum Winiarstwa w Zaborze, w udział wzięło 19 Kół Gospodyń Wiejskich z miejscowości: Nowe Kramsko, Janczewo, Skąpe, Pomorsko, Klenica, Bycz, Krzeszyce, Bukowica, Borów Wielki, Lipinki, Brójce, Bojdała, Wierzbnica, Konin Żagański, Białków, Bożnów, Boobrzany, Zabór oraz Chlebowo. Łącznie w szkoleniu wzięło udział  60 uczestników. Dodatkowo był jeden wolny słuchacz.

9 sierpnia szkolenie odbyło się w Wielkopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Marszewie. Udział wzięło 16 Kół Gospodyń Wiejskich z miejscowości: Antonin, Osada, Mórka, Kocina, Mniszki, Dębno Polskie, Przybysłowice, Ciemierowice Kolonia, Osłonin, Wierzbno, Cielimowo, Sulęcinek, Chwałkowo, Korzecznik, Ceków-Kolonia, Zagorzyn. Łącznie w szkoleniu wzięło udział  54 uczestników.

W dn. 26 sierpnia w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Olsztynie spotkali się przedstawiciele 18 Kół Gospodyń Wiejskich z woj. warmińsko-mazurskiego, z miejscowości: Sampława, Naprom, Mszanów, Brodów, Frygnowo, Żugienie-Wyrębiska, Rentyny, Małe Łęcko, Lelkowo, Nowe Monasterzysko, Szczepanki, Borzymy, Wójtowo, Mielno, Łabędnik, Szwałk oraz Stare Juchy. Łącznie w szkoleniu wzięło udział 53 osoby (8 osób ze zgłoszonych na szkolenie nie przyjechało).

Ostatnie szkolenie w ramach operacji odbyło się w Mazowieckim Ośrodku Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku. Wzięło w nim udział 16 mazowieckich Kół Gospodyń Wiejskich, działających w miejscowościach: Rycharcice, Rudki, Żuromin, Stary Kłębów, Grudusko, Dąbrówka Stara, Wilhelmów, Bulkowo, Rogienice, Sękocin, Wiksin, Łysaków, Jacków Włościański, Ławy, Szerominek oraz Równe. Łącznie w szkoleniu wzięło udział 66 osób.

Program szkoleń obejmował następującą tematykę:

• Lokalne, regionalne i tradycyjne produkty jako dziedzictwo kulinarne
• Krajowe i unijne systemy jakości żywności
• Sprzedaż żywności w ramach handlu detalicznego i dostaw bezpośrednich
• Krótkie łańcuchy dostaw
• Promocja produktu i promocja organizacji
• Formy organizacji kół gospodyń wiejskich
• Źródła finansowania dla kół gospodyń wiejskich

Aby rozszerzyć i uzupełnić wiedzę, przekazaną członkom KGW podczas szkoleń, przygotowano poradnik, który jest materiałem pomocniczym dla już działających, jak i nowych, dopiero założonych kół, w którym znajdą niezbędną wiedzę i porady, dzięki którym będą mogły jeszcze prężniej rozwijać swoją działalność. Poradnik zawiera informacje z poniższej tematyki:

• dziedzictwo kulinarne w kontekście lokalnych, regionalnych produktów – w tym rozdziale znajdują się odpowiedzi na takie pytania, jak: jakie znaczenie mają produkty regionalne i tradycyjne w budowanie dziedzictwa danego regionu? jak wyszukiwać takie produkty? jak potwierdzać ich tradycyjność?
• krajowe i europejskie systemy jakości – w tym dziale została zebrana niezbędna wiedza dotycząca możliwości udziału w systemach jakości żywności, procedur rejestracji i  wymagań, jakie muszą być spełnione przy certyfikacji produktów w danym systemie.
• wprowadzanie na rynek żywności przez rolników – w tym rozdziale została omówiona możliwość sprzedaży przez rolników swoich produktów.
• krótkie łańcuchy dostaw żywności – koła gospodyń wiejskich są naturalnym ogniwem krótkich łańcuchów dostaw, stąd w poradniku została wyjaśniona definicja i system funkcjonowania takich łańcuchów.
• promocja organizacji takich jak koła gospodyń wiejskich – w poradniku zostały przedstawione podstawowe narzędzia i możliwości komunikacji i promocji, które koła mogą wykorzystywać w swojej działalności, by jeszcze lepiej się promować przy zachowaniu odpowiednich przepisów prawnych m.in. zachowania praw autorskich itp.
• formalno – prawne aspekty funkcjonowania kół gospodyń wiejskich – ta część poradnika prezentuje wszystkie możliwe ramy prawne, w których mogą działać KGW, również grupy, które chcą założyć nowe koła, znajdą w tym rozdziale podpowiedź jak to zrobić w poszczególnych systemach.
• współpraca z innymi podmiotami i poszukiwanie funduszy dla KGW – ostatnia część poradnika poświęcona jest wskazaniem podmiotów, u których koła mogą szukać wsparcia swojej działalności, zarówno w ramach współpracy, jak również finansowego.

W ramach operacji przeszkoliliśmy przedstawicieli 118 kół gospodyń wiejskich z 7 województw – łącznie 413 osób. W szkoleniach brały także udział przedstawiciele innych podmiotów: regionalnych ośrodków doradztwa rolniczego, urzędów marszałkowskich, urzędów gmin.

Poprzez realizację szkoleń zrealizowano założone cele operacji:

• transfer wiedzy wśród 413 przedstawicieli 118 kół gospodyń wiejskich z 7 województw Polski, w formie jednodniowych warsztatów, podczas których omówione zostały unijne i krajowe systemy jakości żywności. Uczestnicy dowiedzieli się nt. swoich lokalnych, regionalnych i tradycyjnych bogactw kulinarnych (jak wyszukiwać i identyfikować produkty), o funkcjonowaniu krótkich łańcuchów dostaw oraz wymienili się swoimi doświadczeniami w zakresie przygotowania lokalnych produktów. Zapoznani zostali także z możliwościami sprzedaży swoich lokalnych zasobów jako koła i jako indywidualni rolnicy w ramach sprzedaży okazjonalnej, RHD (Rolniczego Handlu Detalicznego) i innych form dystrybucji oraz możliwości zbycia produktów z gospodarstwa takich jak sprzedaż i dostawy bezpośrednie, działalność MOL.
• upowszechnienie wiedzy w dziedzinie promocji działalności każdego z kół gospodyń wiejskich, prezentowania swojej działalności, w tym również produktów i potraw, którymi się wyróżnia i które warto promować, jako typowy produkt regionalny/tradycyjny związany z danym regionem i stanowiący jego wyróżnik, a także promocji produktów poprzez uczestnictwo w systemach jakości żywności.
• przekazanie 413 uczestnikom operacji szczegółowej wiedzy na temat zrzeszania się, form prawnych funkcjonowania kół gospodyń wiejskich oraz możliwości pozyskiwania środków i poszukiwania partnerów.

Podczas szkoleń uczestnicy zwracali uwagę na potrzebę spotkań kół gospodyń wiejskich, w celu wymiany doświadczeń oraz organizacji szkoleń i warsztatów, które usprawniłyby działania KGW – zwłaszcza w aspektach formalno-prawnych (głownie księgowych), ale także poszerzały i uzupełniały ich działalności. Mimo tych przeciwności Koła Gospodyń Wiejskich nie poddają się i starają się sprostać nowym wyzwaniom, dostosowując swoją działalność do zmieniającego się stylu życia na polskiej wsi.  Angażują się nie tylko lokalnie, organizując w swoich miejscowościach pikniki, warsztaty dla dzieci i seniorów, ożywiając wiejskie świetlice i przywracając blask zapomnianym skwerom i placom, czy kultywując lokalną kulturę ludową. Przedstawiciele kół coraz częściej przejmują również rolę lokalnych ambasadorów i reprezentują swoje miejscowości oraz gminy na regionalnych oraz ogólnopolskich wydarzeniach. Mimo, że ich działalność polega przede wszystkim na realizacji szeregu z pozoru drobnych inicjatyw na rzecz swojej miejscowości, to skala tego działania przekłada się nie tylko na integrację międzypokoleniową, ale także na budowanie aktywnej społeczności lokalnej. Potencjał KGW należy nie tylko promować, ale przede wszystkim doceniać – zarówno lokalnie, jak i w skali całego kraju, a także kierować projekty właśnie do tej grupy.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Operacja wspófinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej „Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.

Do pobrania:

• Poradnik dla KGW